‘Het besluit van het Europees Parlement over het bevorderen van de oliehoudende en eiwitgewassen is onverwacht goed nieuws voor Europese boeren.’ Dat zegt Joop de Koeijer, Europees lobbyist van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) over de eiwitmotie van het Europees Parlement. De motie roept de Europese Commissie op om het enorme tekort aan plantaardig eiwit in Europa aan te pakken. Herziening van de importtarieven en handelsverdragen die betrekking hebben op olie- en eiwithoudende gewassen is de eerste prioriteit. 

Het initiatief voor de motie is afkomstig van de Duitse Europarlementariër Martin Häusling. Achtergrond is de enorme afhankelijkheid van Europa van de invoer van plantaardig eiwit, dit terwijl eiwit een essentieel bestanddeel is voor de voeding van mens en dier.  De EU-zelfvoorzieningsgraad is de afgelopen jaren geslonken tot slechts 20 à 30%. Op nog maar 3% van de Europese grond worden eiwitgewassen geteeld, terwijl maar liefst 45 miljoen ton wordt geïmporteerd. Deze omvangrijke import komt overeen met een ruimtebeslag van ca. 10% van de Europese grond. De NAV heeft de afgelopen jaren zowel in Den Haag als in Brussel herhaaldelijk gepleit voor meer plantaardig eiwit van Europese akkers. Bestuurslid Hans van Kessel benadrukt dat invoerheffingen op plantaardig eiwit uit onder meer de VS, Brazilië en Argentinië van cruciaal belang zijn voor een stevige impuls voor de teelt van eiwitgewassen in Europa. ‘Invoerheffingen zijn noodzakelijk om een rendabele teelt van eiwitgewassen in Europa mogelijk te maken. Maar dat is niet het enige. Er is meer nodig. Zoals het stimuleren veredeling van gewassen, rassenonderzoek en teeltonderzoek.’ Hans van Kessel geeft aan dat de veredeling en teelt in Europa al meer dan twintig jaar nagenoeg stil ligt als gevolg van de afbraak van het Europees eiwitbeleid en dat een stevige inhaalslag noodzakelijk is. ‘De twintig jaar achterstand die is ontstaan op het gebied van hectareopbrengsten, resistentie en andere gewaskwaliteiten zullen via veredeling snel ingehaald moeten worden.’Naast handelsmaatregelen waaronder de genoemde invoerheffing,  bepleit de motie van het Europees Parlement een fonds voor de stimulering van kweek- en teeltonderzoek, promotie van plantaardig eiwit voor menselijke consumptie, een plus op de bedrijfstoeslag als op tenminste 10% van de grond een eiwitgewas wordt geteeld en het overal in Europa toepassen van de premie voor eiwitteelten die nu al in Frankrijk, Finland, Spanje en Polen wordt gegeven.

NAV-er De Koeijer vertrouwt erop dat de Europese Commissie de motie van het Europees Parlement overneemt en uitvoert. ‘Het stimuleren van de eiwitteelt past uitstekend in het streven van Europees landbouwcommissaris Ciolos naar voedselzekerheid. Ciolos geeft in de voorstellen voor het Europees landbouwbeleid 2014 – 2020 voedselzekerheid voor het eerst sinds jaren weer als een van de hoofddoelen opgenomen. Een hoge graad van eiwitzelfvoorziening is voor voeding van mens en dier essentieel.’ Volgens De Koeijer ontkomt de Europese Commissie echter niet aan onderhandelingen met de exporterende landen als VS en Brazilie. Ook het Europees Parlement vindt dat Europa moet werken aan nieuwe handelsovereenkomsten die ruimte bieden voor de teelt van eiwitgewassen in Europa.

NAV, 14 maart 2011