Geachte mevrouw Schouten

De NAV feliciteert u van harte met uw benoeming tot Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en vicepremier in het nieuwe kabinet. Wij zijn verheugd dat de fout van het eerste kabinet Rutte wordt hersteld om het Ministerie van Landbouw op te heffen en landbouw een onderdeel te maken van Economische Zaken, vertegenwoordigd door een staatssecretaris. Alhoewel het landbouwbeleid Europees wordt vastgesteld en de Nederlandse staatssecretaris zich in het buitenland minister mocht noemen, was het voor de gehele wereld onbegrijpelijk dat een prominente landbouwnatie als Nederland zo weinig op had met de meest primaire sector. Wij hopen en verwachten dat uw positie zal resulteren in een meer afgewogen en samenhangend beleid voor de Nederlandse boeren en het platteland.

Economische duurzaamheid

Eén van de kernbegrippen van het regeerakkoord betreft de duurzaamheid. De afgelopen jaren is dit begrip verworden tot een ‘containerbegrip’, waarbij wel de term gebezigd werd maar niet de noodzakelijke maatregelen. Duurzaam voor boeren betekent in de eerste plaats economische duurzaamheid: bestaanszekerheid en de mogelijkheid om een reëel inkomen te verwerven. Hiervoor is landbouwbeleid nodig in Europees verband, waarbij onze markten beschermd worden tegen oneerlijke concurrentie van bijvoorbeeld goedkoop graan uit Oekraïne of Canada, waar de milieuwetten op een geheel andere wijze worden uitgelegd dan binnen de Europese Unie. Die duurzaamheid betreft ook de zekerheid van grondgebruik; immers enkel bij langdurig grondgebruik lonen investeringen in grondkwaliteit en structuurverbetering, die dikwijls weer gepaard gaan met herstel van de organische stofvoorziening. Hiervoor is nodig dat de overheden stoppen met korte termijn pachtcontracten en dat er in de mestwetgeving meer ruimte dan nu gegeven wordt aan bodemverbeteraars en organische bemesting. Het verhogen van het organische stofgehalte en daarmee vastleggen van CO2 is in het belang van de gehele maatschappij. Dit zal dus voor de boer binnen de mestwetgeving wel mogelijk moeten zijn en ook betaald moeten worden!

Maatschappelijke duurzaamheid

Duurzaamheid is natuurlijk ook maatschappelijke duurzaamheid. Het is daarvoor van belang dat de landbouw zich kan blijven ontwikkelen in slimme bestrijding van ziekten en plagen. Hiervoor is een tweesporen beleid van belang. Het eerste is dat de regering zich sterk maakt voor een snelle toelating van milieuvriendelijke (groene) gewasbeschermingsmiddelen. Maar ook dat er binnen het aanbod van middelen voldoende diversiteit aanwezig blijft om resistentie tegen middelen te voorkomen. Ook moet er nu werk gemaakt worden om in de plantenveredeling tot een versnelling van inbouw van ziekteresistentiegenen te komen middels moderne veredelingstechnieken als cis-genese en CRISPR-Cas. Dit is ook voor u als minister de uitdaging om veranderingen binnen de plantensoortgrenzen niet onder de GMO wetgeving te laten vallen. Het tweede spoor is om binnen de landbouw -eindelijk- weer tot gemeenschappelijk gefinancierd onderzoek te komen, waarbij de georganiseerde akkerbouw middels de Brancheorganisatie Akkerbouw de mogelijkheid krijgt om daadwerkelijk tot collectieve financiering over te gaan. Tot nu toe heeft het Ministerie van Economische Zaken altijd geschermd met blokkerende privacy wetgeving, maar privacy wetgeving geldt niet voor bedrijfsgegevens! Alle grotere bedrijven hebben de plicht tot deponeren van de jaarcijfers bij het openbare register van de Kamer van Koophandel en ook onze bedrijfstoeslagen zijn met naam en toenaam gepubliceerd op het internet terug te vinden….

Marktpositie

De NAV is verheugd dat er meer ruimte komt voor boeren in de mededingingswet om zich te organiseren. Wij vragen u om samen met de staatssecretaris van Economische Zaken snel werk te maken van de concurrentieverhoudingen in de voedselkolom. Daar waar bijvoorbeeld Frankrijk gaat eisen dat producten niet onder kostprijs mogen worden gekocht door inkopers van de grootwinkelbedrijven, vragen wij u beiden werk te maken van het omvormen van de huidige ACM, de Autoriteit Consument en Markt, die ook een toezichthoudende functie krijgt in de voedselproductiekolom. Scheidend minister Kamp van Economische Zaken heeft aan dit facet onvoldoende willen doen! Wel wordt het dan voor boeren de uitdaging om daadwerkelijk wel samenwerkingsverbanden te vormen om de geboden kansen in marktmacht te gaan benutten.

De NAV is ook verheugd dat u tevens de minister bent van regionale ontwikkeling. We hebben met voorgaande bewindspersonen kunnen zien dat landbouw en voedselvoorziening niet enkel door een Randstedelijke bril gezien kunnen worden onder het motto: ‘de winkel ligt vol dus niets aan de hand’. Juist in de regio’s is de lokale economie meer afhankelijk van de landbouw. Als NAV gaan we graag de dialoog aan met u als nieuwe bewindspersoon en met ambtenaren van uw nieuwe ministerie. Wij wijzen u alvast, wellicht ten overvloede, op onze nieuwe website www.akkerbouw-van-nu.nl waarmee wij burgers, bestuurders en buitenlui willen informeren over de moderne akkerbouw en op ons visiedocument, te vinden op www.nav.nl . Veel succes gewenst, wij hopen op een constructieve samenwerking om de akkerbouw maatschappelijk en economisch duurzamer te maken!