De gevolgen van de Health Check kan voor de akkerbouw in 2010 al desastreus uitpakken. In juli van dat jaar zal de interventie voor graan verder afgebouwd worden.

Nu is het zo dat gerst, maïs en maaltarwe onbeperkt voor interventie kunnen worden aangeboden voor ca €100 per ton. Vanaf 1 juli 2010 kan alleen maaltarwe voor maximaal drie miljoen ton aangeboden worden. Indien partijen in Europa meer willen aanbieden, dan gaat er een tendersysteem in werking, waarin de EU-commissie alleen de aanbieders voor de laagste prijs (lager dan €100 per ton) voor interventie hoeft toe te kennen.

Dit kan bij een normale oogst (EU is tot nu toe bijna altijd exporterend geweest) en zeker bij een lage wereldmarktprijs leiden tot prijzen ver beneden het huidige interventieniveau. Daarbij dient nog opgemerkt te worden dat maaltarwe in de EU meestal niet ruim voorradig is en daarom niet zo snel voor interventie zal worden aangeboden. Vooral bij een groot verschil in aanbod tussen maaltarwe en voertarwe kan al een serieus probleem ontstaan voor voergraan.

Alles weg

Met deze laatste aanpassing van de Europese marktordening zijn bijna alle belangrijke marktordeningsinstrumenten weggevaagd( braak, interventie, restitutie). Alleen de importheffing zou bij een tekort aan Europees graan nog een bescherming tegen de wereldmarkt bieden. Dit komt echter (oogst 2003 en 2007 met braak) zelden voor.

Ook het biobrandstoftraject biedt op dit moment weinig soelaas omdat doelstellingen al weer worden bijgesteld (o.a. Nederland van 5,3 naar 4 %). De tweede generatie technologie biobrandstoffen komt waarschijnlijk eerder tot stand dan gedacht en bij de eerste generatie zijn al veel projecten op dit moment uit- of afgesteld.

Heftiger schommelingen

Kortom het beeld dat de veehouderij nog het pad moet doorlopen dat de akkerbouw al heeft afgelegd is niet juist. Ook de akkerbouw moet rekening houden met nog heftiger prijsschommelingen, waarbij de dalen nog dieper kunnen worden. Dit is voor de NAV eens te meer het bewijs dat het Europese Landbouwbeleid de weg helemaal dreigt kwijt te raken in een wereld waar het onderwerp voedselzekerheid juist aan kracht wint. De landen met een sterk groeiende bevolking (China, India) zijn er zich in de afgelopen twee jaar nog eens extra van bewust geworden om hun eigen voedselvoorziening veilig te stellen. Ze voerden de marktordeningsinstrumenten in, die wij hier in Europa afschaffen!

Stabieler klimaat

De NAV pleit daarom voor het herinvoeren van het huidige vangnetsysteem van interventie voor zowel maal- als voergraan. Door de productie te concentreren op de EU met als alternatieven meer eiwit en (rest)producten in de biobrandstof kan de landbouw in een veel stabieler klimaat investeren en innoveren(naar bijvoorbeeld duurzaamheid).

NAV, 6 juni 2009