Het ziet er niet goed uit voor de consumptieaardappelprijs oogst 2009. Het areaal in Noordwest Europa is te groot, de groei tot dit moment is over het algemeen voorspoedig en de vraag is enigszins krimpende. Zie hier de ingrediënten voor een veel te lage aardappelprijs oogst 2009. In dit artikel een actuele analyse van de aardappelmarkt nieuwe oogst.
Oogstverwachtingen zijn altijd lastig. Veel speculaties en weinig harde gegevens. Er zijn echter wel degelijk harde gegevens. Met de gegevens die er zijn, is het goed mogelijk een reëel beeld te geven van wat ons te wachten staat in de komende maanden.

De vraag
Allereerst de aardappelvraag. Gezien de economische crisis moet rekening worden gehouden met enige vraagkrimp. Ook de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO) heeft dit al aangegeven. We zien ook een verschuiving van het duurdere (o.a. restaurants) naar het goedkopere aardappelsegment. De praktijk van de afgelopen veertien jaar is dat de vraag in Noordwest Europa rond de 20/21 miljoen ton ligt. Bij deze productieomvang levert de markt een voor telers aanvaardbare prijs op. Gezien een te verwachten lichte vraagkrimp in Noordwest Europa zal de ‘vraag’ oogst 2009 eerder liggen bij 20 dan bij 21 miljoen ton.

Areaalschattingen
De areaalschattingen lopen uiteen. Voor Nederland voorziet VTA een kleine uitbreiding van het areaal, terwijl BAI een areaalkrimp verwacht van ca. 6%. De praktijk van de afgelopen jaren laat zien dat de BAI-prognoses betrouwbaarder zijn dan die van VTA. Dat is heel verklaarbaar. Bij VTA zijn veel grote telers aangesloten die uitbreiden, terwijl de areaalkrimp zich voordoet op kleinere bedrijven. Het gezaghebbende Potato Markets voorziet een krimp in Nederland.
Aanvankelijk werd er in België gesproken over 10% areaaluitbreiding. Inmiddels zijn de inzichten aangepast en lijkt het er op dat de uitbreiding (aanmerkelijk) lager uitkomt.
Frankrijk: beperkte areaaluitbreiding is de verwachting.
Duitsland: gelijk areaal of maximaal 2% uitbreiding, met name in Bayern. Andere bronnen melden een lichte areaalkrimp.
Engeland: een iets kleiner of gelijk areaal.

Areaal 2008 plus of min 6.000
Voor EU-5 gaat NEPG uit van een areaalgroei. Het zou kunnen gaan om 5.000/6.000 ha meer t.o.v. oogst 2008. Potato Markets voorziet een lichte areaalkrimp. We zouden kunnen zeggen dat het areaal 2009 in EU-5 uiteindelijk zal uitkomen op het niveau van het areaal 2008 plus of min 6.000 ha.
Areaal 2008: ca. 492.000 ha
Geschat areaal 2009: tussen 486.000 ha (= min 6.000 ha) en 498.000 ha (= plus 6.000 ha).

Oogst 2009
De praktijk van de afgelopen 14 jaar is dat de groei in het ene deel van EU-5 voorspoediger verloopt dan in een ander deel. De gemiddelde ha-opbrengst in EU-5 schommelt door de middeling minder dan je zou denken als je hoort over grote oogstschades in het ene gebied en topopbrengsten in een ander deel van Europa. In de periode vanaf 1995 heeft de gemiddelde ha-opbrengst steeds gelegen tussen 43,2 ton en 49,1 ton.
Op grond van het geschatte areaal en de ervaringscijfers van de gemiddelde opbrengsten zal de totale EU-5 aardappeloogst 2009 tussen 21 en 24,5 miljoen ton groot zijn. Zie de berekeningen hierna:

Bij 486.000 ha en lage gemiddelde productie per ha (43,2 ton) in NW Europa is aardappeloogst 21 miljoen ton;

Bij 498.000 ha en hoge gemiddelde productie per ha (49,1 ton) in NW Europa is aardappeloogst: 24,5 miljoen ton.

Groei/oogstverwachting: groei verloopt voorspoedig in grote delen van Europa. De oogstverwachting per ha lijkt goed. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de oogst uitkomt op het niveau van het laagste EU-5 jaargemiddelde in de periode vanaf 1995 van 43,2 ton/ha, maar eerder zal uitkomen aan de bovenkant.

Prijsverwachting 2009
Op grond van ervaringscijfers periode 1995 tot heden (zie grafiek) komen we tot een prijsverwachting oogst 2009 maximaal 13 (bij oogst van 21 miljoen ton) en beneden 5 eurocent (bij oogst van 24,5 miljoen ton). De aardappelprijs bij een productie van 24,5 miljoen ton zal afhankelijk zijn van afzet naar andere bestemmingen.
In de hiervoor genoemde prijsverwachting is nog geen rekening gehouden met een iets teruglopende vraag.
Image

NAV, 9 juni 2009