Dreigt er door de stijging van de graanprijzen een nieuwe voedselcrisis?
Door de stijging van de graanprijzen dreigt een nieuwe voedselcrisis, stelt Joachim von Braun, directeur van het Centre for Development Research in Bonn. Hij is van mening dat er sinds 2008 weinig is gedaan om een nieuwe voedselcrisis te voorkomen. De wereldgraanmarkt functioneert slecht. Ontwikkelingslanden hebben te weinig geïnvesteerd in voedselproductie en rijke landen voeren een slecht landbouwbeleid. Roel Jongeneel, onderzoeker bij het LEI, denkt dat de huidige situatie op de voedselmarkt beter is dan in 2007. Er zijn nu meer voorraden van granen, soja en rijst. De Verenigde Staten en China hebben grote graanvoorraden en India heeft enorm veel rijst in voorraad. Ook ligt de productie dit jaar hoger dan drie jaar geleden. De oogsten in Rusland en Oekraïne vallen tegen door de droogte en bosbranden, maar de oogsten in de Verenigde Staten zijn hoog. De oogstverwachting van graan wordt wel naar beneden bijgesteld, maar is nog steeds hoog. In de hoop op een hogere prijs wordt er wel gewacht met het op de markt brengen van graan. Dat drijft de prijs op. Maar de graanprijs is nog steeds 20% lager dan in 2008, stelt de LEI-onderzoeker.

LEI-onderzoeker Jongeneel is het overigens eens met enkele voorstellen van Von Braun. ‘Hij stelt voor dat landen meer graanvoorraden gaan aanleggen en dat is een goede manier om het aanbod te reguleren. Ook stelt hij voor om de speculatie met voedselgewassen te bemoeilijken op de termijnmarkt. Nu hoeven kopers op de termijnmarkt aanvankelijk maar een klein deel van de prijs te betalen, de rest volgt als het graan wordt geleverd. Door dat aanbetalingsbedrag te verhogen, zal er minder gespeculeerd worden.’ Uit een in juli 2010 verschenen rapport van de Wereldbank over de voedselcrisis van een paar jaar geleden blijkt dat speculatie van investeerders op de goederentermijnmarkten de belangrijkste oorzaak was van de hoge graanprijzen en de voedselcrisis in 2007-2008. De grotere vraag naar graan voor het voeden van mens en dier en de betrekkelijk kleine vraag naar graan voor bio-ethanol speelden geen rol van betekenis.

NAV, 6 september 2010