Er lopen verschillende wetswijzigingstrajecten om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te beperken.

Wijziging Besluit gewasbeschermingsmiddelen

De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen om het gebruik van glyfosaat te verbieden. Dat druist natuurlijk direct in tegen het toelatingssysteem wat we in Nederland en de EU hanteren. Naar aanleiding van de motie heeft demissionair minister Adema een wetswijziging van het Besluit Gewasbeschermingsmiddelen en biociden ter inzage gelegd. We hebben u daarover vorige maand kort geïnformeerd.

In de voorgestelde wetswijziging wordt aan de minister de bevoegdheid toegekend om telers te verplichten om af te zien van het gebruik van bepaalde middelen als er een werkzaam alternatief is. De NAV heeft in haar zienswijze aangegeven dit echt niet acceptabel te vinden om verschillende redenen. Het geeft de minister de kans om zonder verdere wetenschappelijke onderbouwing het oordeel van de bevoegde instanties Ctgb en EFSA naast zich neer te leggen. Dat opent de deur naar willekeur. Ook denkt de NAV dat het ministerie te weinig kennis heeft om goed in te schatten wat het verbieden van een bepaald middel integraal betekent in de bedrijfsvoering. Daarnaast is het plan totaal in tegenspraak met het streven naar doelsturing i.p.v. generieke beperkingen. Er wordt ook geen rekening gehouden met eventuele afwenteling op andere doelen. Bij veel verduurzamingsmaatregelen die akkerbouwers treffen en waarin zij investeren, is er behoefte aan een ‘vangnet’ of zijn middelen als glyfosaat wel nodig, zij het in veel mindere mate. Zo investeren akkerbouwers momenteel enorme bedragen in de spotsprayer waarbij zo’n 95% minder middel wordt toegepast, maar deze machine/investering wordt waardeloos als glyfosaat wordt verboden. Juist door nu deze wijziging van het Besluit gewasbeschermingsmiddelen voor te stellen, creëert het ministerie weer onzekerheid of deze investering wel zinvol is.

De NAV gaat er van uit dat onze zienswijze en die van anderen wordt gehonoreerd met het terugtrekken van het voorstel.

Intrekken toelating bij structurele overschrijdingen

Het College voor toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft voorgesteld om de toelating van middelen in te trekken bij structurele normoverschrijdingen. Men wil op deze manier vat krijgen op te hoge concentraties van middelen met name in het oppervlaktewater. Iedereen kan t/m 18 augustus 2024 een zienswijze indienen door te mailen naar post@ctgb.nl. De NAV vindt het vooral onduidelijk wat ‘structureel’ inhoudt en vraagt zich af of het niet gekoppeld zou moeten zijn aan bronnenonderzoek.

Toelatingsbeleid en KRW

Op verzoek van de Tweede Kamer heeft demissionair minister Adema besloten om te laten onderzoeken hoe het toelatingsbeleid meer in lijn kan worden gebracht met de Kader Richtlijn Water (KRW). Daarbij wordt een wetswijziging voorbereid om het Ctgb een wettelijk kader te geven om (bij herregistratie) de KRW mee te laten wegen in het besluit om de toelating wel of niet te verlengen. Dit staat dus kennelijk los van de plannen van het Ctgb hierboven.

Conclusie NAV

De NAV is voorstander van verduurzaming en het minimaliseren van milieueffecten van onze teelten, maar er zijn situaties waarbij middelen essentieel zijn voor het behoud van de oogst. We roepen alle akkerbouwers op om in ieder geval zo schoon mogelijk te werken, de spuit niet in de regen buiten te laten staan enz. Hoe minder middelen er in het milieu belanden, hoe lager de druk om allerlei ingrepen in de toelating te doen zoals hierboven beschreven.