De NAV heeft kennis genomen van het rapport van de Strategische Dialoog, ingesteld in september 2023, over de toekomt van de landbouw in de EU. Het stuk besteedt meer aandacht aan het boereninkomen en ademt een meer realistische kijk op de boerenpraktijk dan we gewend zijn van de Europese Commissie.

De Strategische Dialoog kwam tot stand om oplossingen te vinden voor de problemen die de Green Deal veroorzaakt in de landbouw. Men komt nu met een breed gedeelde visie op landbouw en voedsel. Ten eerste verheugt het ons, dat duidelijk erkend wordt hoe belangrijk voedselproductie en voedselsoevereiniteit zijn voor de EU én dat deze onder druk staan door geopolitieke spanningen, de klimaatverandering, milieuproblemen en biodiversiteitsverlies. Men stelt dat de transitie moet leiden tot een agrovoedsel systeem wat weerbaarder, duurzamer, competitiever, rendabeler en rechtvaardiger moet zijn. Daarvoor zijn 10 leidende politieke principes geformuleerd die benadrukken dat voedsel en landbouw een strategisch rol spelen als essentieel onderdeel van Europese veiligheid, dat er verandering nodig is in de landbouw maar dat die via dialoog tot stand moet komen, dat beleid consistent en werkbaar moet zijn, dat innovaties en technologie de transitie kunnen helpen en dat economische, ecologische en sociale duurzaamheid elkaar kunnen versterken. Dat laatste komt overeen met het streven van de NAV: maatschappelijk en economisch duurzame akkerbouw.

De 14 aanbevelingen die zijn opgesteld geven duidelijk weer, dat het boereninkomen volop de aandacht heeft: de positie van de boer in de keten moet worden versterkt en oneerlijke handelspraktijken moeten harder worden aangepakt. Innovaties moeten werkbaar zijn en ook winstgevend voor de boer. In de tekst wordt ook gesproken over een verbod op inkoop onder kostprijs, waar de NAV voor lobbyt. Ook is er aandacht voor het feit dat verduurzaming niet alleen door de boer kan worden betaald maar dat de hele keten aan zet is. Bij handelsverdragen moet er veel beter gekeken worden naar het effect op het boereninkomen en de verduurzaming hier en men stelt dat ook de WTO-regels wel eens tegen het licht mogen worden gehouden. Verder is er aandacht voor de positie van jonge boeren en worden banken aangesproken op hun leningenbeleid. Ook de consument is in beeld: deze moet meer richting duurzame keuzes geleid worden waarbij ook een verschuiving naar meer plantaardig eiwit wordt aanbevolen. Het GLB zou zo moeten worden hervormd, dat het vooral boeren helpt die echt behoefte hebben aan inkomensondersteuning en moet verder activiteiten richting de ‘groene’ doelen ondersteunen. Tenslotte is er aandacht voor de oplopende administratieve lasten voor boeren.

Veel van bovengenoemde zaken komen overeen met waar de NAV voor staat: een goed inkomen uit de markt kunnen halen. We zijn positief over het feit dat er eindelijk oog is voor de stapeling van regels en eisen op het boerenerf en dat men daar wat aan wil doen. De NAV stelt al jaren, dat met meer gezamenlijkheid tussen sector en beleidsmakers de doelen sneller worden gehaald en het perspectief voor boeren beter is. Al met al kunnen wij ons dus wel vinden in de leidende principes en de aanbevelingen. Maar: de vraag ‘hoe dan’ dringt zich wel regelmatig op. Uiteindelijk moet blijken of deze goede intenties ook daadwerkelijk verandering gaan brengen op het boerenerf. De NAV zal dit positief-kritisch blijven volgen!

Het hele rapport vindt u hier: https://agriculture.ec.europa.eu/document/download/171329ff-0f50-4fa5-946f-aea11032172e_en?filename=strategic-dialogue-report-2024_en.pdf