Als voedselproducenten hebben we eigenlijk heel veel macht, alleen we gebruiken die niet. De consument is onze medestander. Producent en consument kunnen er samen voor zorgen dat voedselproductie voor de producent leefbaar is en voor de consument betaalbaar. Dat is ons gezamenlijk belang.

Aan het woord is Jean-Pierre de Leener, een tuinder bij Brussel. Hij is woordvoerder van het Vlaams Agrarisch Centrum. Het VAC is de boerenorganisatie tussen de maatschappelijke organisaties, die gezamenlijk de actie Detijdloopt2015 in België vorm geven. Samen streven ze naar een landbouwbeleid dat recht doet aan boeren en consumenten in rijke en arme landen. VAC is via het Belgische Platform voor voedselsoevereiniteit, deelnemer in het Europese Platform voor Voedselsoevereiniteit.

Boeregoed
Jean-Pierre heeft een biologische tuinderij van 2 hectare. De groenten die hij verbouwt, komen rechtstreeks bij de consument terecht. Hij levert aan collega-boeren die groentepakketten samenstellen, wisselt producten uit met regionale bioboeren en andere hoeveproducenten die aan thuisverkoop doen, en aan marktkramers met verkoop op markten in Gent, Brussel en Brugge en verkoopt ook zelf op de tuinderij.
Hij is betrokken bij Boeregoed, een coöperatie waarin 26 boeren, twee andere boerencoöperaties, vier organisaties en 40 consumenten samen optrekken. De coöperatie heeft een winkel in Brussel waar biologische, boerderij- en ambachtelijke producten verkocht worden. Citrus en tropisch fruit wordt ingekocht bij boerencoöperaties in Italië die ook lid zijn van Boeregoed. De consumenten die deelnemen aan de coöperatie betalen een aandeel van € 100, – en krijgen daarvoor een korting van 5% op alle aankopen
De coöperatie is bezig met het opstarten van een webwinkel. Ook zijn er plannen rond hernieuwbare energie door productie en verkoop van puur plantaardige olie en zonnepanelen. Het doel van de coöperatie is om een economie vorm te geven zonder afhankelijkheid van grote ondernemingen. Boeren en consumenten spannen samen, om zo goedkoop mogelijk duurzame producten te realiseren. Hierbij geldt: leefbaar voor de producent en betaalbaar voor de consument Meer informatie op www.boeregoed-brussel.com

Voedselproducent
Vorige week was een delegatie van het Europese Platform voor Voedselsoevereiniteit bij de DG Agri (de Directeur-Generaal, hoogste ambtenaar van commissaris Fischer Boel). Die was duidelijk, vertelt Jean Pierre. DG Agri zei: wij halen landbouw niet uit de WTO want wij willen zo veel mogelijk (industriële) producten op de wereld verkopen. Op de vraag of de toeslagen verminderd zouden worden om dit geld aan andere zaken te kunnen besteden, verwees men naar de commissaris. Eind november zal ze van zich laten horen. Toen Jean-Pierre tegenwierp dat de landbouw hierbij de verliezer zal zijn, zei de DG Agri: Niemand die u tegenhoudt om een markt te ontwikkelen voor kwaliteitsproducten en kwaliteitsvoedsel. Jean Pierre trekt de conclusie: als wij boeren een andere positie in Europa willen verwerven, zullen wij van grondstofleverancier weer voedselproducent moeten worden. Dit geldt ook voor onze collega’s in het buitenland. Wij moeten samenwerken in plaats van elkaar wereldwijd beconcurreren. Onze afnemers bezitten veel macht, wij moeten die macht zelf weer in handen krijgen. Dat lukt alleen als we samenwerken.

Eerlijke prijzen
Hij ziet het als volgt: Landbouw zou uit de WTO moeten en bij de FAO terecht moeten komen. Europa in twee of vier regio’s verdelen en daar regionale consumptie en productie op elkaar afstemmen. De regio’s kunnen producten uitwisselen waar dat gewenst is. Iets soortgelijks op wereldniveau: Geen import of verplichte markttoegang in Europa van producten die we zelf kunnen produceren. Geen exporten buiten de EU tenzij daarover akkoorden zijn gesloten. Nooit export met restitutie. Binnen Europa worden eerlijke prijzen afgesproken voor basisproducten. In ruil daarvoor kan boer kwaliteit leveren, met respect voor leefomgeving en het dier.

Bondgenoot
Er is in tien jaar tijd een Europese boeren- en maatschappelijke beweging ontstaan, die deze visie uitdraagt. We zijn eigenlijk al te laat, zegt Jean-Pierre. De politiek zit al stevig op liberaliseringskoers, constant ingefluisterd door 1.200 lobbyisten van de grote ondernemingen. We zullen het bij de politiek niet halen. We hebben als voedselproducenten veel macht, maar we gebruiken deze macht niet. We moeten de consument niet gijzelen, maar de verwerkende industrie en supermarkten. De consument is onze bondgenoot.

NAV, 8 oktober 2007