Nu de Europese Commissie met een voorstel is gekomen voor regelgeving om oneerlijke handelspraktijken (OHP’s) aan te pakken, komt er duidelijk meer schot in de zaak. Over deze voorstellen wordt de komende maanden onderhandeld tussen de Commissie, het Europarlement en de Raad van Ministers. Als deze richtlijn in de EU is vastgesteld, moeten de lidstaten het in hun nationale wetgeving implementeren. In een gesprek dat de NAV samen met SOMO (Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen) had met vertegenwoordigers van het Ministerie van LNV viel wel op dat nu minister Schouten verantwoordelijk is, er van die zijde een meer welwillende houding is dan onder het vorige kabinet met minister Kamp als verantwoordelijke.

Bij LNV wordt al volop nagedacht hoe de voorstellen in Nederland moeten worden ingevuld. Een opvallend verschil met de werkwijze tot nu toe is dat niet omschreven wordt wat goede handelspraktijken zijn, waaraan bedrijven zich vrijwillig zeggen te gaan houden. In de huidige voorstellen wordt juist omschreven wat oneerlijke handelspraktijken zijn en die worden ook in de wet vastgelegd. Die OHP’s zijn daarmee dus bij wet verboden. Daarmee is een belangrijke wens van de NAV ingevuld en komt er een einde aan het huidige vrijwillige systeem. Een andere wens van de NAV om een onafhankelijke autoriteit in te stellen die toeziet op de naleving van deze wet en waar boeren ook volstrekt anoniem misstanden zouden kunnen melden en die ook serieuze sancties kan opleggen, wordt nog niet één op één overgenomen. Het Ministerie denkt dit als volgt in te vullen:

  1. De ACM (Autoriteit Consument en Markt) zal periodiek onderzoek uitvoeren hoe de wetgeving in de praktijk wordt nageleefd. Producenten kunnen anoniem meer algemene misstanden bij ACM melden, waarna de ACM zelfstandig kan besluiten dit wel of niet verder te onderzoeken. Maar de ACM zal geen individuele zaken afhandelen.
  2. Een producent kan naar de rechter gaan als hij/zij denkt met een OHP te maken te hebben. Dit kan uiteraard niet anoniem.
  3. De producent kan een geschil met een afnemer melden bij de Stichting Geschillen Beslechting. Een verdere afhandeling van het geschil kan uiteraard op een gegeven moment niet meer anoniem. De gedachte is dat voor een producent de stap naar het SGB veel laagdrempeliger is dan een stap naar de rechter.

De NAV had liever een zelfstandige APM gezien waar al deze 3 stappen in verenigd zijn, maar vindt dit voorstel wel al een enorme vooruitgang t.o.v. het huidige vrijwillige systeem en daarmee de moeite waard om te proberen.

Een belangrijk onderdeel van de voorstellen van de EC is dat ook producenten van buiten de EU bescherming genieten van deze wetgeving. In Brussel staat dit nu sterk ter discussie. Voor de NAV is dit wel essentieel. Wij willen niet dat onze collega’s buiten de EU meer met OHP’s te maken krijgen als we het hier beter geregeld hebben.

De NAV denkt zeker niet dat boeren door het aanpakken van OHP’s betere prijzen voor hun producten zullen krijgen, laat staan kostendekkende prijzen. Daarvoor is de mogelijkheid om het aanbod te kunnen reguleren cruciaal. Deze voorstellen kunnen boeren wel een iets sterkere positie in de keten opleveren.