De NAV heeft het Meldpunt Oneerlijke Handelspraktijken op de website www.nav.nl opgeheven. Mede door onze lobby is bereikt dat de oneerlijke handelspraktijken nu per EU-richtlijn verboden worden. Binnen de ACM komt een aparte afdeling die zich zal bezighouden met oneerlijke handelspraktijken in de agrovoedsel keten. Wij zien dit als een met succes volbrachte missie!

Even terug in de tijd: de NAV heeft sinds 2012 gelobbyd tegen oneerlijke handelspraktijken (OHP). In 2014 heeft het toenmalige Ministerie van Economische Zaken een proef gedaan met een vrijwillige Gedragscode Eerlijke Handelspraktijken en een meldpunt waar boeren klachten konden melden. Deze klachten zouden worden beoordeeld door een stuurgroep van LTO, CBL (de supermarkten) en FNLI (de levensmiddelenindustrie). Er kwamen geen klachten binnen en de proef werd verlengd met een jaar. In 2014 heeft de NAV een uitgebreide ledenpeiling gehouden over dit onderwerp. Daaruit kwamen harde cijfers: 72% van de respondenten had met OHP te maken gehad. De peiling leverde ook specifieke informatie op over de problemen. Die informatie hebben we o.a. gebruikt in gesprekken met Tweede Kamerleden. In 2015 konden we met succes via Twitter inbreken in het debat van Minister Kamp met de Kamer toen hij zei dat er geen meldingen waren binnengekomen en dat er dus niks aan de hand was in de agrarische keten. Dat leidde tot de toezegging van Kamp dat hij onze input mee zou nemen in de evaluatie van de proef. We hebben daarin aangegeven dat degenen die met de boeren onderhandelen de Gedragscode niet hadden ondertekend en dat onze leden aangaven geen vertrouwen te hebben in anonieme afhandeling van hun klachten door een stuurgroep van één boer en twee afnemers.

Verboden praktijken

Ondertussen heeft de NAV samen met SOMO (St. Onderzoek Multinationale Ondernemingen) en andere Europese organisaties ook in Brussel aandacht gevraagd voor OHP. Daar is men doordrongen geraakt van het feit dat er veel problemen zijn met OHP en dat een vrijwillige gedragscode niet werkt. Dat heeft er toe geleid dat er nu een Richtlijn komt waarin acht OHP worden genoemd die verboden zijn:

– betaling later dan 30 dagen na factuur of levering

– op het laatste moment afzeggen van de levering van bederfelijke voedselproducten door de afnemer

-het eenzijdig en achteraf veranderen van de hoeveelheid, prijs, leveringsdatum en-frequentie en kwaliteitseisen door de afnemer

-de producent laten betalen voor voedselverspilling bij de afnemer

-de producent verplichten onverkocht product terug te nemen

-te laten betalen voor het hebben van een contract

-te laten betalen voor reclame en marketingactiviteiten van de afnemer.

Deze richtlijn wordt nu definitief gemaakt en dan moeten de lidstaten dit opnemen in hun wetgeving. De NAV heeft er met een aantal partijen uit andere Europese landen met succes voor gepleit dat de richtlijn ook geldt voor producenten van buiten de EU.

Klachtenafhandeling

Boeren met klachten kunnen kiezen voor geschillenbeslechting via een tussenpersoon of een gang naar de rechter. Ook kunnen ze hun klacht vanaf volgend jaar melden bij een nieuwe afdeling van de ACM, die boetes kan uitdelen waarvan een sterk afschrikwekkend effect wordt verwacht. De NAV heeft steeds gepleit voor een onafhankelijke Autoriteit Producent en Markt, maar we kunnen leven met deze keuze van de minister.

Toen wij weinig tot geen gehoor vonden in dit dossier bij toenmalig minister Kamp en staatssecretaris Van Dam, hebben wij een eigen meldpunt ingericht op onze website. De meldingen die daar binnen zijn gekomen konden wij goed gebruiken om druk uit te blijven oefenen. Inmiddels hebben wij bereikt wat we wilden bereiken en daarom zijn we verheugd dat we ons meldpunt hebben kunnen sluiten!