De NAV heeft als één van de speerpunten van haar beleid om de positie van de consumptieaardappeltelers in de markt te versterken. De afgelopen winter is op vier bijeenkomsten in het land met telers gesproken over het vergroten van de marktmacht van telers. De voornaamste conclusie van deze avonden was dat de telers van consumptieaardappelen in ieder geval hun krachten moeten bundelen om een gelijkwaardige gesprekspartner in de keten te worden.

De NAV werkt op dit moment hard aan de ontwikkeling van ideeën hoe deze bundeling gestalte te geven. Een andere uitkomst van de bijeenkomsten is dat het hard nodig is om eens naar de contractvoorwaarden te kijken. Daartoe heeft de NAV eerst naar de VAVI-voorwaarden gekeken. Deze algemene inkoopvoorwaarden van de verwerkende industrie zijn tot stand gekomen in overleg tussen de verwerkende industrie en LTO. Ondanks de betrokkenheid van de LTO staan er in de VAVI-voorwaarden bepalingen waarin de belangen van de teler onvoldoende zijn gewaarborgd. Naast de VAVI-voorwaarden hebben de verschillende fabrieken nog hun eigen algemene voorwaarden en keuringsmethodiek en keuringsvoorwaarden. En dan is er nog het individuele contract met de boer waarin ook zaken geregeld worden.

Papierberg
Wat opvalt is dat de teler op deze manier een behoorlijke berg papier door moet worstelen om te weten waarvoor hij tekent als hij zijn handtekening onder een contract zet. In de berg papieren zijn de belangen van de teler slecht geregeld. Je kunt rustig stellen dat de contractvoorwaarden onevenwichtig en nogal eenzijdig zijn. Verder valt op dat er tussen de verschillende fabrieken behoorlijke verschillen in de voorwaarden zitten. De grote overeenkomst is dat alle verwerkende industrieën de eigen voorwaarden boven de VAVI-voorwaarden stellen. Het lijkt de NAV dan ook niet zo zinvol om alleen over betere VAVI-voorwaarden te praten. Daarbij komt dat deze voorwaarden de inkoopvoorwaarden van de verwerkende industrie zijn en geen telersverkoopvoorwaarden.

Telersverkoopvoorwaarden
De NAV heeft de hiervoor genoemde voorwaarden op een rijtje gezet. Gaandeweg dit proces is de NAV steeds meer tot de conclusie gekomen dat we moeten gaan werken aan boeren- of telersverkoopvoorwaarden. Hierin kunnen de telers verwoorden hoe zaken, die voor hen van belang zijn, geregeld moeten zijn. De NAV gaat met de VTA (zoals POA en BAMM na de fusie heten) werken aan het opstellen van deze boeren- of telersverkoopvoorwaarden. Komende winter zal dan het draagvlak onder telers voor dergelijke voorwaarden gecreëerd moeten worden. Want dit kan alleen maar werken als heel veel telers met deze voorwaarden willen werken en tegen de industrie zeggen ‘dit zijn mijn verkoopvoorwaarden’. 

NAV, 18 juli 2007