Boeren, van oudsher de architecten van het landschap, hebben zich verenigd om hun omgeving op een natuurlijke manier te onderhouden. Dick Holster, coördinator voor boerencoöperatie ‘Delta Natuurbeheer Hoekse Waard’, vertelt over het waarom en hoe van de samenwerking tussen boeren en met andere burgers en buitenlui.

In 2002 hebben we met zes boeren de koppen bij elkaar gestoken om iets voor boeren en de samenleving te betekenen. We dachten toen aan zorgboerderijen, natuurbeheer en streekproducten. Het was in de periode dat het allemaal niet royaal was op akkerbouwbedrijven bij ons in de Hoekse Waard. Met lede ogen zagen boeren dat het onderhoud van de ‘natuur’, voorheen agrarisch landschap, steeds meer door anderen werd gedaan. Dit terwijl het inkomen uit het bedrijf te wensen overliet. Toen ik de cursus Natuurbeheer in Velp had gevolgd, werd ik gevraagd als coördinator. ‘Jij kunt met boeren en met natuurorganisaties omgaan en jij hebt verstand van natuurbeheer’, zeiden ze. In 2002 ging het om een paar dagen per week, sinds 1 januari 2007 ben ik fulltime werkzaam als coördinator. Omdat boeren waarde hechten aan hun leefomgeving zijn ze gemotiveerd om via Delta Natuurbeheer het landschap te helpen beheren en onderhouden. En natuurorganisaties weten dat wij de mensen hebben en zien met eigen ogen dat boeren samen klussen klaren die natuurorganisaties met vrijwilligers niet rond kunnen krijgen. Van boeren kun je op aan, met vrijwilligers moet je maar afwachten wat ervan terechtkomt. Het voordeel van ons: we komen met z’n allen en werken de klus snel af. Samen verdienen boeren aan de natuur!

Aan het werk
Alle werkzaamheden op het gebied van natuurbeheer kunnen we uitvoeren voor zowel organisaties als voor particulieren. In de winter gaat het om snoei- en kapwerk. In de zomer om maaiwerk met machines of natuurlijke begrazers. Maar we werken ook voor ProRail en strooien zout op stations, bemonsteren erwten en bonen en doen voor de NAK de pootaardappelen. Als er werk is, bellen we de mensen. Afhankelijk van de werkzaamheden op dat moment op het bedrijf, beslissen zij of ze het werk aannemen of een andere keer afwachten. Doordat we beschikken over een ruim aantal, dat zich opgegeven hebben, hoeven we zelden of nooit ‘nee’ te verkopen. Boeren kunnen, indien dat uitkomt, gebruik maken van hun eigen machines. Ervaring heeft geleerd dat boeren met veel enthousiasme het werk uitvoeren.

Kleine coöp
Delta Natuurbeheer Hoekse Waard is een coöperatie van zes boeren en 25 anderen, bijna allemaal boeren, die voor de coöperatie werkzaamheden verrichten. Ze zijn geen lid. We zijn een beetje bang voor meer leden met als gevolg ellenlange vergaderingen en minder slagvaardigheid. Wel krijgen ze aan het eind van het jaar een eindejaarswinstuitkering die in verhouding staat tot hoeveel ze voor de coöperatie in dat jaar hebben gedaan. De mensen werken voor ons en op deze manier weten we hen aan ons te binden.

Succesfactoren
De succesfactoren? In de eigen omgeving blijven, in de Hoekse Waard, en met elkaar werken. Een groot deel van het jaar is het stil op de boerderij, betrekkelijk eenzaam. Dan is het prettig dat je samenwerkt en met elkaar klussen opknapt, je met elkaar koffie drinkt en met elkaar praat. Natuurlijk speelt ook het financiële een rol, het levert boeren een inkomen op naast het bedrijf. Nu de prijzen wat hoger zijn kiezen sommigen ervoor minder te werken, omdat er door het hogere belastingtarief netto minder overblijft. Het buiten werken en de vrijheid die je bij ons hebt … Je hoeft niet te komen werken, je mag komen op tijden die passen bij de werkzaamheden op het bedrijf thuis. En het is aantrekkelijk dat je je eigen materiaal, bijvoorbeeld de tractor, meeneemt en er mee werkt. Dat is vertrouwd maar het levert ook nog wat op. Misschien niet de hoogste prijs, maar anders zouden de machines stilstaan en dat levert niets op.

NAV, 19 december 2007